พบชั้นน้ำแข็งกว้างใหญ่ใต้ผิวดาวอังคารมีปริมาณน้ำมากเท่าทะเลสาบสุพีเรีย

ที่บริเวณกลางซีกด้านเหนือของดาวอังคาร มีพื้นที่ราบกว้างใหญ่เรียกว่า Utopia Planitia แปลตามชื่อได้ว่า ‘ที่ราบแห่งสวรรค์’ อะไรทำนองนี้แหละ แต่ไม่เหมือนกับสวนสวยเขียวขจีราวกับสวรรค์บนโลกเราหรอกนะ เพราะมันประกอบด้วยดินสีแดงที่แตกระแหง เป็นหลุมเป็นบ่อ เป็นดินแดนอันแห้งแล้ง แต่นักวิทยาศาสตร์พบว่าใต้พื้นที่ราบแห่งนี้มีชั้นของน้ำแข็งหนาสะสมอยู่กินบริเวณกว้างใหญ่ มีปริมาณน้ำมากเท่ากับทะเลสาบสุพีเรียซึ่งเป็นทะเลสาบน้ำจืดที่ใหญ่ที่สุดในโลก

นักวิทยาศาสตร์ใช้เครื่องมือตรวจสภาพใต้ดินด้วยเรดาร์ Shallow Radar (SHARAD) บนยานอวกาศ  Mars Reconnaissance Orbiter (MRO) ตรวจสอบบริเวณ Utopia Planitia และจากการวิเคราะห์ข้อมูลที่ได้จากการบินผ่านเหนือบริเวณนี้กว่า 600 ครั้ง พบชั้นน้ำแข็งมีพื้นที่ใหญ่กว่ารัฐนิวเม็กซิโก หนาราว 80 – 170 เมตร มีน้ำเป็นส่วนประกอบราว 50 – 85 % ผสมกับฝุ่นและก้อนหิน และถูกปิดทับด้วยชั้นดินหนาราว 1 – 10 เมตร

บริเวณที่พบอยู่ที่ประมาณกึ่งกลางระหว่างเส้นศูนย์สูตรกับขั้วเหนือ น้ำแข็งไม่สามารถอยู่บนพื้นผิวได้เพราะมันจะระเหิดกลายเป็นไอน้ำอยู่ในบรรยากาศที่แห้งและบางเบาของดาวอังคาร ชั้นดินที่ปิดทับชั้นน้ำแข็งที่บริเวณ Utopia Planitia ช่วยปกป้องการระเหิดของน้ำแข็งไว้ได้

“ชั้นน้ำแข็งนี้เกิดจากหิมะตกสะสมจนกลายเป็นชั้นน้ำแข็งผสมกับฝุ่นในช่วงเวลาในอดีตที่แกนของดาวอังคารเอียงมากกว่าปัจจุบัน” Cassie Stuurman จากมหาวิทยาลัยเท็กซัส หนึ่งในทีมวิจัยกล่าว

ชั้นน้ำแข็งที่พบในครั้งนี้มีไม่ถึงหนึ่งเปอร์เซ็นต์ของน้ำแข็งทั้งหมดบนดาวอังคาร แต่ยังคงเป็นการค้นพบที่สำคัญเนื่องจากตำแหน่งที่พบและการที่มันอยู่ใกล้กับพื้นผิว

“ชั้นน้ำแข็งนี้สามารถเข้าถึงได้ง่ายกว่าที่อื่นๆ เพราะมันอยู่ต่ำลงมาจากขั้วดาวมากและอยู่ในที่ราบ ยานอวกาศสามารถลงจอดได้ง่ายกว่า” Jack Holt นักวิจัยอีกคนจากมหาวิทยาลัยเท็กซัส กล่าว

แรงบันดาลใจที่ทำให้มีการหันเครื่องมือ SHARAD มาสำรวจที่ Utopia Planitia ก็คือการที่ Gordon Osinski จากมหาวิทยาลัยเวสเทิร์น ในแคนาดา สังเกตเห็นลักษณะพื้นที่บางอย่างของ Utopia Planitia เช่น มีรอยแตกรูปหลายเหลี่ยม คล้ายกับที่บริเวณอาร์กติกแคนาดาที่พบว่ามีน้ำแข็งอยู่ใต้ดิน

นักวิจัยกระตือรือร้นอยากจะได้ตัวอย่างของน้ำแข็งที่ค้นพบ เพื่อจะตรวจหาบทบาทและความเป็นไปของน้ำบนดาวอังคารตามการเปลี่ยนแปลงของสภาพอากาศในช่วงหลายพันปีที่ผ่านมา

“ชั้นน้ำแข็งใต้ Utopia Planitia ไม่เพียงแต่เป็นแหล่งสำรวจเท่านั้น มันยังเป็นหนึ่งในบันทึกการเปลี่ยนแปลงสภาพอากาศที่สำคัญที่สุดบนดาวอังคาร”  Joe Levy นักวิจัยอีกคนจากมหาวิทยาลัยเท็กซัส กล่าว

ไม่แน่ว่าที่นี่อาจเป็นแหล่งน้ำสำหรับชาวอาณานิคมที่มาตั้งรกรากอยู่บนดาวอังคารในอนาคตก็อาจเป็นได้

 

ข้อมูลและภาพจาก   nasa, spacefellowship