8 โฉมหน้าของ “ซาตาน” ที่เปลี่ยนแปลงไปตามกาลเวลาและจินตนาการ

เจ้าชายแห่งความมืดตัวแทนของความชั่วร้ายที่รู้จักกันในนาม “ซาตาน” (Satan) หรือ “ปีศาจ” (Devil) นั้นได้อยู่คู่กับสังคมชาวคริสต์มาตั้งแต่สมัยโบราณ แต่โฉมหน้าของซานตานมิได้คงเดิมมีการเปลี่ยนแปลงไปตามกาลเวลาอันเป็นผลมาจากศิลปะ วรรณกรรม และการละครซึ่งได้ประดิษฐ์คิดค้นตัวตนของความชั่วร้ายนี้ตามแต่จินตนาการ และต่อไปนี้คือ 8 โฉมหน้าอันโดดเด่นของซาตานที่ได้ปราฏขึ้นในประวัติศาสตร์ผ่านทางผลงานศิลปะหลากหลายรูปแบบ

 
1. คัมภีร์ฮีบรู : The Serpent

8-historical-images-of-satan-01

ในคัมภีร์ไบเบิลภาคพันธสัญญาเดิม The Serpent หรืองูที่ล่อลวงอาดัมและอีฟในสวนเอเดนมักเกี่ยวข้องกับซาตาน แม้ในตอนนั้นยังไม่มีการตั้งชื่อแต่มันก็สื่อความหมายถึงปีศาจอย่างชัดเจน The Serpent ถูกนำมาเป็นองค์ประกอบหนึ่งในภาพ Adam and Eve ผลงานของ Lucas Cranach the Younger จิตรกรชาวเยอรมันในยุคเรอเนสซองส์

 
2. ยุคกลางตอนต้น : The Fallen Angel

8-historical-images-of-satan-02

ภาพซาตานที่เก่าแก่ที่สุดปรากฏในศิลปะโมเสกสมัยศตวรรษที่ 6 ในมหาวิหาร Sant’Apollinare Nuovo เมืองราเวนนา ประเทศอิตาลี ในภาพซาตานคือเทวดาสีน้ำเงินที่มีลักษณะเหมือนปีศาจแทนที่จะเป็นสัตว์อย่างในช่วงยุคถัดมา

 
3. ยุคกลางตอนปลาย : Satan as the Beast

8-historical-images-of-satan-03

ซาตานหรือปีศาจในยุคกลางตอนปลายส่วนใหญ่มีรูปร่างเป็นสัตว์ที่ลักษณะคล้ายกับมังกร ในหนังสือต้นฉบับเขียนด้วยมือในศตวรรษที่ 14 “The Smithfield Decretals” มีภาพแสดงปีศาจที่มีกรงเล็บ ปีก และหางซึ่งกำลังถูกเทวดาขับไล่ออกไป

 
4. วรรณกรรมไตรภูมิดันเต : The Winged Devil

8-historical-images-of-satan-04

จากวรรณกรรมดัง Divine Comedy ของกวีชาวอิตาลี Dante Alighieri ในช่วงศตวรรษที่ 14 ภาคแรกชื่อ Inferno เป็นการเดินทางเข้าสู่นรกภูมิ Dante ได้อธิบายถึงซาตานว่ามีสองปีกอันทรงพลังแต่ไม่มีขนมีลักษณะคล้ายปีกค้างคาวซึ่งถูกถ่ายทอดลงในภาพเขียน Dante and His Poem โดยจิตรกรชาวเยอรมัน Domenico di Michelino

 
5. ซาตานกับแพะ : Satan with Horn

8-historical-images-of-satan-05

ความเชื่อมโยงระหว่างซาตานกับแพะปรากฏในศิลปะโมเสกในมหาวิหาร Sant’Apollinare Nuovo ซึ่งสร้างขึ้นในช่วงปลายศตวรรษที่ 6 แต่นักวิชาการบางคนเชื่อว่าซาตานในรูปแบบของแพะน่าจะเกี่ยวข้องกับการฟื้นคืนชีพของลัทธิ Neo-Pagan ในยุคกลางมากกว่า ภาพ Witches’ Sabbath ผลงานของ Francisco Goya ได้แสดงถึงความกลัวของผู้คนในยุคกลาง

 
6. เทวดาตกสวรรค์ : The Devil as an Adonis

8-historical-images-of-satan-06

ซาตานในร่างมนุษย์สุดหล่อปรากฏขึ้นครั้งแรกในศตวรรษที่ 17 จากมหากาพย์เรื่อง Paradise Lost ซึ่งเป็นเรื่องราวการขับไล่ซาตานออกจากสวรรค์และการล่อลวงของอาดัมและอีฟในสวนเอเดน และในศตวรรษต่อมาซาตานยังถูกสร้างให้คล้ายกับเทพเจ้ากรีกโบราณดังภาพของ William Blake ที่เขียนในปี 1818

 
7. ปีศาจชุดแดง : A Devil dressed in Red

8-historical-images-of-satan-07

ปีศาจในชุดรัดรูปสีแดงมีต้นกำเนิดมาจากการผลิตละคร ในปี 1859 นักแต่งเพลง Charles Gounod นำนิทานพื้นบ้านเรื่อง “Faust” มาสร้างเป็นโอเปร่า โดยตัวละครที่เป็นหัวหน้าปีศาจสวมชุดรัดรูปสีแดงทั้งตัวสไตล์เรเนสซองส์ ต่อมาในหนังสือการ์ตูนยังมีการเพิ่มเขาเพิ่มหางและถือคราดด้วย

 
8. ซาตานในศตวรรษที่ 20

8-historical-images-of-satan-08

ในช่วงศตวรรษที่ 20 ซาตานยังคงถูกคิดค้นขึ้นใหม่โดยนักเขียนและผู้สร้างภาพยนตร์ จึงทำให้ซาตานปรากฏโฉมในรูปแบบแตกต่างกันไปไม่ว่าจะเป็นคนลึกลับแปลกหน้าในนวนิยายเรื่อง “The Master and Margarita” หรือเป็นเด็กในภาพยนตร์เรื่อง “The Omen”, เป็นนักธุรกิจที่แต่งตัวดีในภาพยนตร์เรือง “Angel Heart” รวมทั้งเป็นหัวหน้าสำนักงานกฏหมายในภาพยนตร์เรื่อง “Devil’s Advocate”

 

ข้อมูลและภาพจาก livescience, racked

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *