พบการประยุกต์ใช้เรขาคณิตเก่าแก่ที่สุดในโลกจากแผ่นจารึกอายุ 3,700 ปี

ความรู้และทฤษฎีทางคณิตศาสตร์ที่สำคัญหลายอย่างมาจากการคิดค้นของพีทาโกรัสนักคณิตศาสตร์ชาวกรีกโบราณ ผลงานของเขาถูกใช้งานมาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน เช่น สูตรคูณ, ผลบวกมุมภายในของสามเหลี่ยม และโดยเฉพาะอย่างยิ่ง “ทฤษฎีบทพีทาโกรัส” ซึ่งยังคงเป็นเครื่องมือสำคัญทางคณิตศาสตร์ที่ใช้กันแพร่หลายมากที่สุด แต่ล่าสุดนักวิจัยพบว่ามีการใช้ทฤษฎีบทนี้มาตั้งแต่ก่อนที่พีทาโกรัสจะเกิดนับพันปี

ทีมวิจัยที่นำโดย Daniel Mansfield นักคณิตศาสตร์ที่มหาวิทยาลัยนิวเซาเวลล์ (UNSW) ประเทศออสเตรเลียเปิดเผยว่าจากการศึกษาแผ่นจารึกดินเหนียวโบราณเก่าแก่ของชาวบาบิโลนอายุ 3,700 ปีที่ชื่อ Si.427 ซึ่งถูกค้นพบโดยนักโบราณคดีชาวฝรั่งเศสเมื่อปี 1894 และถูกเก็บอยู่ในพิพิธภัณฑ์แห่งหนึ่งในอิสตันบูลมานานกว่าศตวรรษแล้วพบว่ามีการประยุกต์ใช้วิชาเรขาคณิตรวมทั้งทฤษฎีบทพีทาโกรัสทั้งๆที่ทฤษฎีบทนี้ถูกคิดค้นภายหลังกว่าพันปี เป็นการค้นพบหลักฐานการประยุกต์ใช้เรขาคณิตที่เก่าแก่ที่สุดในโลก

ก่อนหน้านี้ในปี 2017 ทีมวิจัยนี้ได้ค้นพบว่าในแผ่นจารึกดินเหนียวโบราณจากยุคเดียวกันอีกแผ่นหนึ่งที่ชื่อ Plimpton 322 มีตารางตรีโกณมิติที่ประกอบด้วยรูปแบบพิเศษของตัวเลขที่เรียกว่า “Pythagorean triples” ซึ่งเป็นตัวเลข 3 ตัวที่สอดคล้องกับทฤษฎีสามเหลี่ยมมุมฉากของพีทาโกรัสที่บอกว่าผลรวมของค่ากำลังสองของความยาวด้านประกอบมุมฉากเท่ากับค่ากำลังสองของความยาวด้านตรงข้ามมุมฉาก หรือ a2 + b2 = c2 เช่น 3, 4, 5 หรือ 5, 12, 13 เป็นต้น

ในตอนนั้นทีมวิจัยคิดว่าตารางตรีโกณมิติในแผ่นจารึก Plimpton 322 อาจถูกใช้สำหรับการคำนวณเพื่อก่อสร้างพระราชวัง วิหาร พีระมิดขั้นบันได และคลองในสมัยโบราณ แต่จากการศึกษาแผ่นจารึก Si.427 พวกเขารู้ชัดแล้วว่าตารางตรีโกณมิติถูกใช้โดยนักสำรวจในการกำหนดขอบเขตของที่ดิน ข้อมูลในแผ่นจารึก Si.427 บ่งบอกรายละเอียดทางกฎหมายและเรขาคณิตเกี่ยวกับที่ดินที่ถูกแบ่งแยกหลังจากที่บางส่วนถูกขายออกไป

ในยุคสมัยบาบิโลนเริ่มมีการครอบครองที่ดินเป็นการส่วนตัวกันแล้วดังนั้นจึงจำเป็นต้องมีการกำหนดขอบเขตของที่ดินที่ชัดเจนแม่นยำเพื่อป้องกันปัญหาระหว่างเจ้าของที่ดินที่อยู่ติดกัน แผ่นจารึก Si.427 กล่าวถึง Sin-bel-apli ซึ่งเป็นบุคคลสำคัญในยุคนั้น ขณะที่แผ่นจารึกอีกอันหนึ่งจากยุคเดียวกันอ้างถึงข้อพิพาทระหว่าง Sin-bel-apli กับเศรษฐีนีเจ้าของที่ดินเกี่ยวกับต้นอินทผลัมอันมีค่าบนเขตแดนระหว่างที่ดินของพวกเขา และเจ้าหน้าที่ในท้องที่ตกลงที่จะส่งนักสำรวจเข้าไปแก้ไขปัญหาข้อพิพาท จากบันทึกนี้แสดงว่าเจ้าหน้าที่รังวัดที่ดินมีบทบาทในการแก้ไขปัญหาเรื่องการรุกล้ำเขตที่ดินมาตั้งแต่เมื่อเกือบสี่พันปีก่อน

oldest-example-of-applied-geometry-2

“เป็นที่ยอมรับกันโดยทั่วไปว่าตรีโกณมิติ (Trigonometry) ซึ่งเป็นสาขาของคณิตศาสตร์ที่เกี่ยวข้องกับการศึกษารูปสามเหลี่ยมได้รับการพัฒนาโดยชาวกรีกโบราณเพื่อศึกษาดวงดาวบนท้องฟ้ายามค่ำคืนเมื่อราว 200 ปีก่อนคริสต์ศักราช” Mansfield กล่าว “แต่ชาวบาบิโลนได้พัฒนา ‘ตรีโกณมิติต้นแบบ’ (Proto-trigonometry) ของพวกเขาเองขึ้นมาเพื่อใช้แก้ปัญหาที่เกี่ยวข้องกับการวัดพื้นดิน ไม่ใช่บนท้องฟ้า”

Mansfield ยังบอกเพิ่มเติมว่าตรีโกณมิติต้นแบบของชาวบาบิโลนนั้นแตกต่างโดยสิ้นเชิงกับตรีโกณมิติสมัยใหม่ที่เกี่ยวข้องกับ sin, cos, และ tan การค้นพบของทีมวิจัยในครั้งนี้รวมถึงการวิเคราะห์แผ่นจารึกมีนัยสำคัญต่อประวัติศาสตร์คณิตศาสตร์ และยังมีปริศนาบางประการในแผ่นจารึก Si.427 ที่พวกเขายังไม่เข้าใจแต่จะพยายามไขปริศนาดังกล่าวให้สำเร็จต่อไป

 

ข้อมูลและภาพจาก laboratoryequipment, scitechdaily

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *