‘หิ่งห้อย’ สัญลักษณ์แห่งความสมบูรณ์ของระบบนิเวศลดจำนวนลงมากจนน่าเป็นห่วง

จากความทรงจำวัยเด็กที่เคยเห็นหิ่งห้อยทอแสงเรืองรองมากมายตามต้นไม้ มาถึงปัจจุบันหากคุณรู้สึกว่าเห็นหิ่งห้อยลดน้อยลงเรื่อยๆในทุกปีที่ผ่านไปแล้วละก็ สิ่งนี้ไม่ใช่เรื่องที่คุณมโนไปเองอย่างแน่นอน เพราะนักวิทยาศาสตร์ได้ออกมาเตือนแล้วว่าประชากรหิ่งห้อยทั่วโลกที่มีอยู่ราว 2,000 สายพันธุ์กำลังลดลงอย่างน่าเป็นห่วง โดยเฉพาะในพื้นที่ประเทศไทยหิ่งห้อยมีจำนวนลดลงถึง 70% ในช่วงเวลาเพียง 3 ปี

สาเหตุสำคัญที่ทำให้หิ่งห้อยมีจำนวนลดลงก็คือสภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนไปโดยฝีมือของมนุษย์นี่เอง หิ่งห้อยอาศัยและสืบพันธุ์ในป่าไม้ ตามต้นไม้ริมแม่น้ำริมบึง ในสวนที่มีต้นไม้หนาแน่น และตามทุ่งหญ้าธรรมชาติ แต่มันเป็นสัตว์ที่มีความอ่อนไหวต่อการรบกวนที่อยู่อาศัยอย่างมาก มันต้องการสภาพแบบธรรมชาติในการดำรงชีวิตและสืบพันธุ์

fireflies-2

ปัญหาหนึ่งที่ส่งผลกระทบต่อจำนวนประชากรหิ่งห้อยที่เราอาจคิดไม่ถึงคือมลพิษทางแสง มีงานวิจัยที่มีข้อสรุปชัดว่าแสงไฟส่องสว่างในยามค่ำคืนไปรบกวนสัญชาตญาณสืบพันธุ์ของหิ่งห้อยซึ่งอาศัยการกะพริบแสง แต่เมื่อมีแสงไฟสว่างทำให้การผสมพันธุ์ของหิ่งห้อยหยุดชะงักลง หาคู่ไม่เจอหรือใช้เวลาจับคู่ช้ากว่าปกติ และหิ่งห้อยตัวเมียจะไม่ยอมผสมพันธุ์เด็ดขาดหากมีแสงมากเกินไป

“หิ่งห้อยคือตัวบ่งชี้ความสมบูรณ์ของสิ่งแวดล้อมและระบบนิเวศ และมันกำลังลดจำนวนลงทั่วโลก เนื่องจากการสูญเสียที่อยู่อาศัยที่เหมาะสม, การเพิ่มขึ้นของการใช้ยากำจัดศัตรูพืชในพื้นที่การเกษตร และการเพิ่มขึ้นของมลพิษทางแสงในพื้นที่อยู่อาศัยของมนุษย์” บันทึกจากเอกสารที่เสนอต่อที่ประชุมสัมมนาเรื่องหิ่งห้อยระดับนานาชาติ “การลดลงของหิ่งห้อยเป็นสาเหตุของความวิตกกังวลและสะท้อนถึงการสูญเสียความหลากหลายทางชีวภาพทั่วโลก”

fireflies-3

ถึงเวลาแล้วที่เราจะต้องช่วยกันอนุรักษ์หิ่งห้อยให้คงอยู่สืบไป ทั้งในระดับรัฐบาลและเอกชน ช่วยกันฟื้นฟูสภาพธรรมชาติที่ถูกทำลายไปให้กลับคืนมา สร้างสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมให้กับหิ่งห้อยเพื่อมันจะได้ขยายพันธุ์เพิ่มจำนวนให้มากขึ้น สำหรับสวนขนาดเล็กสิ่งที่เราท่านพอจะทำได้เพื่อช่วยอนุรักษ์พวกมันได้แก่

  • หลีกเลี่ยงการใช้สารเคมีและยาฆ่าแมลง
  • เหลือพวกหนอนและหอยทากไว้ให้เป็นอาหารของตัวอ่อนของหิ่งห้อย
  • ลดการใช้ไฟแสงสว่างที่ไม่จำเป็น
  • จัดพื้นสวนให้มีสภาพแบบธรรมชาติ มีต้นหญ้าใบไม้ปกคลุม มีพุ่มไม้ เพื่อให้หิ่งห้อยได้ซ่อนตัว

หากท่านลืมบรรยากาศของแสงหิ่งห้อยในป่ายามค่ำคืน เราขอฟื้นความทรงจำด้วยวิดีโอร่นเวลาของหิ่งห้อยที่สวยงามแปลกตาประกอบเสียงดนตรีแสนไพเราะที่น่าประทับใจยิ่งที่ด้านล่าง


 
 

ข้อมูลและภาพจาก treehugger, thoughtco

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *