ปี 2018 Greg Kondrak และ Bradley Hauer สองนักวิจัยจากมหาวิทยาลัย Alberta ที่แคนาดา ได้พัฒนา AI ที่เรียนรู้ภาษาต่างๆหลายร้อยภาษา การทดสอบความสามารถทางภาษาของ AI ทำโดยให้แปลปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชนเป็นภาษาต่างๆ 380 ภาษา ผลปรากฏว่ามันแปลได้ถูกต้อง 97% ทีมวิจัยใช้ AI อ่านและถอดรหัสในหนังสือ Voynich Manuscript ที่ตอนแรกพวกเขาคิดว่ามันน่าจะถูกเขียนด้วยภาษาอารบิก แต่ AI สรุปว่าภาษาที่เป็นไปได้มากที่สุดคือภาษาฮิบรู
แต่หลังจากที่ Dr. Gerard Cheshire นักวิชาการที่มหาวิทยาลัยบริสตอลได้ศึกษาหนังสือเล่มนี้เป็นเวลา 2 สัปดาห์เขาสรุปว่ามันถูกเขียนด้วยภาษา proto-Romance ซึ่งเป็นภาษาที่หายสาบสูญไปนานแล้ว ภาษา proto-Romance เป็นรากเหง้าของภาษาสมัยใหม่จำนวนมาก รวมทั้งภาษาฝรั่งเศส อิตาลี สเปน โปรตุเกส และโรมาเนีย เชื่อกันว่าภาษานี้ได้หายสาบสูญไปเนื่องจากความโดดเด่นของภาษาละตินที่ถูกใช้ในการเขียนเอกสารอย่างแพร่หลายในช่วงเวลานั้น
ไม่เพียงเท่านี้ Cheshire ยังบอกด้วยว่าจากข้อความในหนังสือระบุว่ามันถูกจัดทำขึ้นโดยแม่ชีชาวโดมินิกันเพื่อมอบให้กับพระนางกาตาลินาแห่งอารากอน (Catherine of Aragon) พระราชินีแห่งอังกฤษ พระมเหสีพระองค์แรกในพระเจ้าเฮนรีที่ 8 แห่งอังกฤษ ในหนังสือยังมีแผนที่เพื่อระลึกถึงการช่วยเหลือผู้รอดชีวิตจากเกาะ Vulcano หลังจากการระเบิดของภูเขาไฟในบริเวณใกล้เคียงในปี 1444 ซึ่งนำโดยตัวพระราชินีเอง การถอดรหัสแผนที่ดังกล่าวทำให้สามารถระบุช่วงเวลาจัดทำหนังสือเล่มนี้ได้แม่นยำมากยิ่งขึ้น
“ผมได้อยู่ในอารมณ์ดีใจที่ค้นพบข้อเท็จจริง (Eureka Moment) หลายต่อหลายครั้งในระหว่างการถอดรหัสภาษาโบราณนี้ ตามมาด้วยความรู้สึกไม่เชื่อและความตื่นเต้นเมื่อผมตระหนักถึงความสำคัญของความสำเร็จ” Cheshire กล่าว “ทั้งในแง่ความสำคัญทางภาษาศาสตร์และในแง่การเปิดเผยเกี่ยวกับที่มาและเนื้อหาของหนังสือเล่มนี้”
อย่างไรก็ตามยังคงมีความสงสัยมากมายต่อการเอ่ยอ้างความสำเร็จของนักวิชาการจากมหาวิทยาลัยบริสตอล มีนักวิจัยคนหนึ่งเปิดเผยว่าหลังจากที่ได้ศึกษาวิจัยหนังสือเล่มนี้นานนับสิบปีเขาพบว่าภาษาที่ซับซ้อนในหนังสือเล่มนี้อาจเป็นการปลอมแปลงขึ้นมาได้อย่างง่ายดายหากคนทำรู้เทคนิคการเขียนรหัสพื้นฐานเพียงไม่กี่อย่าง และถึงแม้จะเป็นที่ยอมรับว่า Cheshire ค้นพบวิธีการถอดความข้อเขียนในหนังสือเล่มนี้ได้จริง การจะแปลความหมายข้อเขียนทั้งหมดยังคงต้องทำงานอย่างหนักกันอีกนาน
ข้อมูลและภาพจาก newatlas, bbc