ความอัจฉริยะฉายแววตั้งแต่ยังเป็นเด็กฝึกงาน
ดาวินชีเป็นชาวอิตาลี เกิดเมื่อปี 1452 ที่หมู่บ้าน Vinci ไม่ไกลจากเมืองฟลอเรนซ์ที่เป็นศูนย์กลางแห่งศิลปะและวิทยาการในยุคนั้น เขาเติบโตที่บ้านเกิดจนอายุได้ 14 ปีจึงถูกส่งไปเป็นเด็กฝึกงานที่สตูดิโอของแวร์รอกกีโอ ศิลปินรุ่นใหญ่ของเมืองฟลอเรนซ์ที่แม้จะไม่ค่อยมีผลงานศิลปะที่โดดเด่นแต่มีลูกศิษย์ที่มีชื่อเสียงโด่งดังหลายคน เช่น บอตติเชลลี, กีร์ลันดาโย และเปรูจีโน ที่สตูดิโอแห่งนี้ดาวินชีได้เรียนรู้และฝึกฝนฝีมือหลายอย่าง ทั้งทักษะวิชาช่าง งานเหล็ก งานปูนพลาสเตอร์ งานเครื่องหนัง งานไม้ และทักษะทางศิลปะ การเขียนภาพ การระบายสี ประติมากรรม การสร้างหุ่นจำลอง
ดาวินชีได้เขียนภาพ The Baptism of Christ ร่วมกับแวร์รอกกีโอ และได้แสดงพรสวรรค์ของการเป็นจิตรกรที่ยอดเยี่ยมเหนือกว่าผู้เป็นอาจารย์มาก จนทำให้แวร์รอกกีโอต้องวางแปรงและไม่เขียนภาพอีกเลย พออายุ 20 ปีดาวินชีก็ผ่านคุณสมบัติการเป็นผู้เชี่ยวชาญของสมาคมช่างศิลป์ แต่เขายังอยู่ช่วยงานแวร์รอกกีโออีกระยะหนึ่งก่อนจะออกมาทำสตูดิโอของตัวเองรับงานในฐานะศิลปินมืออาชีพ
ศิลปินเอกอันดับหนึ่งของโลกตลอดกาล
ปี 1503 ดาวินชีกลับมาอยู่ที่เมืองฟลอเรนซ์อีกครั้งหนึ่ง และคราวนี้ได้สร้างผลงานภาพเขียนที่มีชื่อเสียงมากที่สุดในโลก ‘Mona Lisa’ เขาใช้เวลาในการเขียนภาพสุดพิเศษนี้นานหลายปี กระทั่งช่วงปลายของชีวิตที่เขาไปอยู่ที่กรุงปารีสก็ยังหิ้วภาพสุดรักสุดหวงที่ยังไม่เสร็จสมบูรณ์ไปด้วย ระหว่างปี 1513 – 1516 ดาวินชีไปพักอาศัยอยู่ที่นครวาติกันในกรุงโรมตามคำเชิญของพระสันตะปาปาลีโอที่ 10 ระหว่างนี้ดาวินชีได้เขียนภาพ St. John the Baptist ที่เชื่อกันว่าเป็นผลงานภาพเขียนชิ้นสุดท้ายของเขา
ด้วยผลงานที่งดงามยอดเยี่ยมเหนือคำบรรยายมากมายหลายชิ้นทำให้ดาวินชีกลายเป็นสุดยอดศิลปินแห่งยุคเรอเนสซองส์ และยังได้รับความนิยมยกย่องเรื่อยมาจนถึงปัจจุบันมิได้เสื่อมถอยไปตามกาลเวลา แต่กลับยิ่งเพิ่มพูนมากขึ้นกว่าเดิม ผลงานของดาวินชีที่แสดงอยู่ตามพิพิธภัณฑ์ต่างๆดึงดูดผู้คนให้ไปเยี่ยมชมให้เห็นเป็นบุญตาอย่างเนืองแน่นอยู่เสมอ และด้านล่างคือส่วนหนึ่งในผลงานภาพเขียนของดาวินชีที่อยากให้ชื่นชม
นักวิทยาศาสตร์ผู้มุ่งมั่นค้นคว้ากับบันทึกอันน่าทึ่ง
ดาวินชีมีวิธีในการศึกษาด้านวิทยาศาสตร์แตกต่างจากผู้คนในยุคนั้นที่มักจะเรียนรู้จากการอ่านคัมภีร์ไบเบิลและบันทึกของนักปราชญ์ยุคกรีกและโรมัน แต่เขาใช้วิธีสังเกตจากสิ่งต่างๆรอบตัว ตั้งคำถาม หาคำตอบ และค้นคว้าเจาะลึกในเรื่องที่สนใจเป็นพิเศษ สิ่งที่เขาศึกษาได้รับการบันทึกเป็นข้อความและภาพสเก็ตช์จากฝีมือขั้นเทพของเขาเองจำนวนถึง 13,000 หน้า ซึ่งได้เชื่อมศิลปะและปรัชญาธรรมชาติหรือฟิสิกส์เข้าด้วยกันอย่างกลมกลืน จนบางครั้งถูกเรียกว่าเป็นนวัตกรรมใหม่ที่น่าประทับใจของงานศิลปะ และน่าสนใจอย่างยิ่งที่ข้อความส่วนใหญ่ในบันทึกเป็นการเขียนตัวอักษรกลับด้านแบบภาพในกระจกซึ่งเป็นอีกหนึ่งในความสามารถพิเศษของดาวินชีที่ไม่มีใครเหมือน ส่วนหนึ่งอาจเป็นเพราะความได้เปรียบจากการที่เขาเขียนด้วยมือซ้าย
ดาวินชีเริ่มศึกษากายวิภาคศาสตร์และสรีรวิทยาสำหรับร่างกายของมนุษย์มาตั้งแต่ตอนเป็นเด็กฝึกงานที่สตูดิโอของแวร์รอกกีโอ เขาศึกษาและวาดภาพกล้ามเนื้อ เส้นเอ็น และส่วนอื่นๆของร่างกายที่มองเห็นจนเชี่ยวชาญ เมื่อเป็นศิลปินมีชื่อเสียงแล้วเขาได้รับอนุญาตให้ผ่าชำแหละศพเพื่อศึกษาอวัยวะภายในที่โรงพยาบาลทั้งในเมืองฟลอเรนซ์, มิลาน และโรม บางช่วงก็ศึกษาร่วมกับนายแพทย์ เขาวาดภาพรายละเอียดของอวัยวะมนุษย์พร้อมข้อความประกอบไว้มากกว่า 240 ภาพ ซึ่งเป็นประโยชน์ต่อการศึกษาด้านการแพทย์ในยุคต่อมา นอกจากนี้ผลจากความเข้าใจในลักษณะสรีระของมนุษย์อย่างลึกซึ้งส่งผลให้งานเขียนภาพบุคคลของดาวินชีมีสัดส่วนที่สวยงามสมจริงที่สุด ภาพเขียน Vitruvian Man ก็เป็นหนึ่งในผลงานที่เกิดจากการศึกษากายวิภาคมนุษย์ของดาวินชี
การศึกษาค้นคว้าของดาวินชีครอบคลุมในหลากหลายสาขาวิชา ได้แก่ กายวิภาคศาสตร์ สัตววิทยา พฤกษศาสตร์ ธรณีวิทยา ทัศนศาสตร์ ดาราศาสตร์ อากาศพลศาสตร์ และอุทกพลศาสตร์ อย่างไรก็ดีผลงานด้านวิทยาศาสตร์ของดาวินชีนั้นเป็นการศึกษาค้นคว้าผ่านทางการสังเกตเป็นหลัก เนื่องจากในสมัยนั้นยังไม่มีเครื่องมือตรวจวัดทางวิทยาศาสตร์ รวมทั้งยังไม่ได้ค้นพบวิชาคณิตศาสตร์ที่จำเป็นสำหรับการคำนวณ แต่ผลงานของเขาถือว่าเป็นการเริ่มต้นวิวัฒนาการทางวิทยาศาตร์และเป็นต้นแบบของการทำงานวิจัยทางวิทยาศาสตร์ กระบวนการทางวิทยาศาสตร์สมัยใหม่ที่ใช้การทดลองและคณิตศาสตร์เป็นเครื่องมือที่ริเริ่มโดยกาลิเลโอเกิดขึ้นหลังยุคของดาวินชีเป็น 100 ปี
ยอดนักประดิษฐ์ผู้มีแนวคิดล้ำหน้าเหนือยุค
ในยุคของดาวินชีเมื่อ 500 กว่าปีก่อนความก้าวหน้าทางเทคโนโลยียังมีน้อยหรือแทบจะไม่มีเลย แต่ดาวินชีเป็นผู้ที่มีแนวคิดและจินตนาการเรื่องสิ่งประดิษฐ์เทคโนโลยีก้าวหน้าล้ำยุคมาก เขาได้คิดประดิษฐ์อุปกรณ์เครื่องมือเครื่องใช้ที่เป็นเทคโนโลยีแห่งอนาคตไว้มากมายหลายอย่าง โดยบันทึกไว้เป็นภาพวาดแสดงแนวคิดอย่างละเอียดพร้อมคำอธิบายประกอบ สิ่งประดิษฐ์เหล่านั้นบางส่วนถูกสร้างขึ้นจริงภายหลังยุคของดาวินชีหลายร้อยปี บางอย่างยังถูกใช้งานถึงปัจจุบัน สิ่งประดิษฐ์ของดาวินชีมีอยู่จำนวนมากแบ่งเป็นกลุ่มได้ดังนี้
1. หุ่นยนต์ – อัศวินหุ่นยนต์ (Robotic Knight) ของดาวินชีเป็นสิ่งประดิษฐ์ที่พิเศษยิ่ง มันสามารถยืนขึ้น นั่งลง ยกแผ่นปิดหน้า และขยับแขนทั้งสองข้างได้ การเคลื่อนไหวทั้งหมดทำงานด้วยระบบรอกและเชือก แม้ว่าไม่มีการพบภาพวาดเต็มตัวของอัศวินหุ่นยนต์ แต่พบรายละเอียดชิ้นส่วนย่อยของอัศวินกระจัดกระจายอยู่ทั่วบันทึกของเขา แต่หุ่นยนต์แบบแรกของดาวินชีน่าจะเป็นรถขับเคลื่อนด้วยตัวเอง (Self-Propelled Cart) ที่ทำงานด้วยสปริง 2 ชุดและกลไกพิเศษสามารถขับเคลื่อนตามเส้นทางที่กำหนดไว้ล่วงหน้าโดยอัตโนมัติ นอกจากนี้เมื่อครั้งดาวินชีพักอยู่ที่วาติกันเขาได้ประดิษฐ์หุ่นยนต์สิงโต (Lion Robot) ที่เดินไปข้างหน้าได้เองแล้วเปิดหน้าอกโชว์ช่อดอกลิลลี่ถวายแก่พระเจ้าฟรองซัวส์ที่ 1 กษัตริย์แห่งฝรั่งเศส
2. อุปกรณ์การบิน – ดาวินชีสนใจเรื่องทำให้มนุษย์บินได้ตั้งแต่สงสัยว่าทำไมนกถึงบินได้แล้ว เขาได้ประดิษฐ์อุปกรณ์ช่วยให้คนบินได้หลายอย่างตั้งแต่ เครื่องร่อน (Glider), เครื่องบินมีปีกกระพือได้ (Ornithopter) ที่เลียนแบบการบินของนก, สกรูบิน (Aerial Screw) ที่เป็นต้นแบบของเฮลิคอปเตอร์ และร่มชูชีพ (Parachute)
3. อาวุธสงคราม – แม้ว่าดาวินชีจะไม่ใช่ผู้นิยมสงครามแต่ก็ได้คิดประดิษฐ์อาวุธสงครามที่ล้ำสมัยกว่ายุคนั้นไว้หลายชนิดซึ่งถือเป็นงานคิดค้นทางวิศวกรรม ได้แก่ หน้าไม้ยักษ์ (Giant Crossbow) เคลื่อนที่ได้ด้วยล้อ 6 ล้อ, ปืนกล (Machine Gun) มี 3 ชั้นๆละ 11 ลำกล้อง ใช้งานต่อเนื่องกันทีละชั้น ยิง-บรรจุ-รอเย็น, ปืนใหญ่ 3 ลำกล้อง (Triple Barreled Cannon) มีจุดเด่นที่ยิงได้เร็วกว่า เคลื่อนย้ายคล่องตัว, และรถถังหุ้มเกราะ (Armored Tank) ขับเคลื่อนด้วยแรงคน ติดตั้งปืนใหญ่เบารอบตัว เกราะรูปฝาชีทำด้วยไม้เสริมประกบด้วยแผ่นเหล็ก
4. สิ่งประดิษฐ์อื่น – ยังมีสิ่งประดิษฐ์น่าสนใจที่ดาวินชีคิดค้นไว้อีกมากซึ่งล้วนเป็นแนวคิดที่ล้ำยุคทั้งสิ้น ได้แก่ ตลับลูกปืน (Ball Bearing), ชุดดำน้ำ (Diving Suit), เครื่องดนตรี Viola Organista, สะพานชักรอก (Revolving Bridge) ฯลฯ
น่าเสียดายที่สิ่งประดิษฐ์ของดาวินชีไม่ได้สร้างขึ้นจริงตอนที่เขายังมีชีวิต มิฉะนั้นโลกเราอาจมีเทคโนโลยีที่ก้าวไกลกว่าปัจจุบัน หรือบางทีอาจสร้างไม่ได้เพราะเครื่องมือและเทคโนโลยีที่มีในยุคนั้นไม่เพียงพอที่จะทำได้สำเร็จ อย่างไรก็ตามหลังจากค้นพบบันทึกของดาวินชีในทศวรรษ 1950 ได้มีการสร้างสิ่งประดิษฐ์หลายอย่างตามแบบของดาวินชี เช่น อัศวินหุ่นยนต์, รถขับเคลื่อนด้วยตัวเอง, เครื่องร่อน และร่มชูชีพ พบว่าสามารถทำงานได้จริงและได้จัดแสดงไว้ตามพิพิธภัณฑ์หลายแห่ง
สุดยอดอัจฉริยะทั้งวิทย์และศิลป์หนี่งเดียวของโลก
ปี 1516 ดาวินชีเดินทางไปกรุงปารีสเพื่อรับตำแหน่งจิตรกรเอกและวิศวกรของราชสำนักฝรั่งเศส ได้พำนักที่ปราสาท Clos Lucé ใกล้กับพระราชวังของกษัตริย์ที่กลายเป็นเพื่อนสนิทของเขา ใช้เวลา 3 ปีสุดท้ายของชีวิตที่นี่กับเพื่อนและลูกศิษย์ ดาวินชีเสียชีวิตในปี 1519 ด้วยวัย 67 ปี ทิ้งผลงานชั้นยอดไว้มากมายทั้งผลงานด้านศิละและด้านวิทยาศาสตร์ ความอัจฉริยะของดาวินชีคงมนต์เสน่ห์ดึงดูดความสนใจของผู้คนต่อเนื่องเสมอมามิเสื่อมคลาย ผู้เชี่ยวชาญยังคงศึกษาและทำความเข้าใจกับบันทึกของเขาอยู่ตลอด ภาพเขียนของเขาถูกวิเคราะห์ด้วยเทคโนโลยีใหม่ล่าสุดเพื่อค้นหาบางสิ่งที่อาจซุกซ่อนอยู่เบื้องหลัง รวมทั้งความพยายามค้นหาผลงานที่เคยถูกบันทึกไว้แต่หายสาบสูญไป นี่คือลีโอนาร์โด ดาวินชี สุดยอดอัจฉริยะทั้งวิทย์และศิลป์ตัวจริงหนี่งเดียวของโลก
ข้อมูลและภาพจาก wikipedia, da-vinci-inventions, leonardoda-vinci.org