เก่งจริง! นกฟรีเกตสามารถหลับกลางอากาศขณะกำลังบินอยู่ได้

เรารู้กันดีว่านกบางชนิดสามารถบินอยู่ในอากาศต่อเนื่องได้นานเป็นสัปดาห์หรือเป็นเดือนโดยไม่ต้องลงมาที่พื้นดิน แต่ความสามารถที่น่าทึ่งนี้ได้ทำให้เกิดคำถามว่าพวกมันจะเอาเวลาตอนไหนไปนอน ในการศึกษาครั้งแรกนักวิทยาศาสตร์ได้ตรวจสอบการทำงานของสมองของนกทะเลขณะกำลังบิน และพบว่าพวกมันจะปิดตาเป็นบางครั้งเมื่อไม่ได้หาอาหาร แต่พวกมันทำการพักแบบสั้นๆนี้ได้อย่างไรยังคงไม่มีความชัดเจน

ถ้าจะมีนกที่สามารถนอนหลับระหว่างการบินได้ ก็อาจจะเป็นนกฟรีเกตหรือนกโจรสลัดที่เป็นนกทะเลขนาดใหญ่ พวกมันจะบินสแกนไปตามพื้นผิวมหาสมุทรเพื่อจับปลาและปลาหมึก ล่าสุดมีการวิจัยแสดงให้เห็นว่าเจ้าพวกเครื่องร่อนชั้นดีเหล่านี้สามารถบินอยู่บนอากาศได้นานเป็นเดือน แต่พวกมันก็จำเป็นที่จะต้องนอนหลับพักผ่อน ดังนั้นนักวิทยาศาสตร์จึงสงสัยว่าพวกมันทำอย่างไรจึงบินอยู่ได้โดยไม่ตกลงมา

เพื่อหาคำตอบทีมนักวิทยาศาสตร์ได้ติดอุปกรณ์ในการตรวจสอบคลื่นไฟฟ้าสมอง (EEG) และการเคลื่อนไหวของศีรษะในระหว่างการบินให้กับนกฟรีเกตซึ่งทำรังอยู่บนเกาะกาลาปากอส พร้อมกับเครื่องจีพีเอสที่ใช้สำหรับการตรวจสอบตำแหน่งและระดับความสูงบนหลังของมัน นกฟรีเกตได้นำอุปกรณ์บินไปกับมันด้วยเป็นเวลา 10 วัน รวมระยะทาง 3,000 กิโลเมตร

จากข้อมูลที่บันทึกไว้แสดงให้เห็นว่าในช่วงกลางวันนกยังคงตื่นอยู่และทำการหาอาหารตามปกติ แต่เมื่อดวงอาทิตย์ตกและนกจะบินขึ้นสูง รูปแบบของคลื่นไฟฟ้าสมองจะมีการเปลี่ยนเป็นแบบนอนหลับช่วงคลื่นช้า หรือ slow-wave sleep (SWS) เป็นบางครั้ง ครั้งละหลายนาที คลื่นสมองแบบ SWS มักจะเกิดในสมองซีกเดียว แต่บางครั้งก็เกิดทั้งสองซีกในเวลาเดียวกัน แสดงว่าการหลับโดยสมองซีกเดียวไม่ส่งผลกระทบต่อการควบคุมการบิน

จากการติดตามการเคลื่อนไหวของศีรษะนก นักวิจัยพบว่าขณะที่พวกมันบินวนเวียนอยู่ในกระแสอากาศพร้อมกับนอนหลับในลักษณะนี้ พวกมันจะเปิดตาเพียงข้างเดียวด้านที่พวกมันกำลังหันไป

“นกฟรีเกตเปิดตาเพื่อป้องกันการชนกันกับนกตัวอื่น ไม่เหมือนกับเป็ดที่เปิดตาเพื่อป้องกันนักล่า” Niels Rattenborg จากสถาบันมักซ์พลังค์กล่าว

บางทีการค้นพบที่น่าแปลกใจที่สุด คือ โดยเฉลี่ยขณะบินอยู่ในอากาศนกฟรีเกตจะนอนแค่ 42 นาทีต่อวัน เมื่อเทียบกับที่พวกมันนอนหลับสนิทบนพื้นดินนานถึง 12 ชั่วโมงต่อวัน เห็นได้ชัดว่านกเหล่านี้เห็นคุณค่าของการนอนหลับ แต่ขณะที่บินพวกมันก็ยังทำงานได้ตามปกติแม้จะนอนหลับไม่เพียงพอ

นี่คือสิ่งที่นักวิทยาศาสตร์กำลังพยายามหาคำตอบ “ทำไมเราและสัตว์อื่นๆอีกมากมายมีปัญหาอย่างมากจากการอดนอน ขณะที่นกบางชนิดกลับสามารถปรับตัวกับการนอนน้อยมากๆได้ยังคงเป็นปริศนา” Rattenborg กล่าว

 

ข้อมูลและภาพจาก newatlas, mpg.de