ขณะที่ว่ายน้ำไปเซ็นเซอร์ที่ติดตั้งไว้ที่ตัวมันในแต่ละท่อนซึ่งมีทั้งด้านเคมี ฟิสิกส์ และชีววิทยาจะวัดค่าจากหลายตำแหน่งในน้ำและส่งข้อมูลไปที่เครื่องคอมพิวเตอร์แบบเรียลไทม์ บางเซ็นเซอร์วัดค่าการนำไฟฟ้าหรืออุณหภูมิ บางตัวออกแบบเป็นห้องที่ใส่แบคทีเรียหรือสัตว์จำพวกกุ้งปูและปลา ซึ่งจะทำงานเป็นตัวเซ็นเซอร์ด้านชีววิทยา
ด้วยการเฝ้าสังเกตการตอบสนองของสิ่งมีชีวิตเหล่านี้ต่อน้ำที่เข้ามาในห้อง ผู้ควบคุมจะทราบได้ว่ามีมลพิษชนิดไหนอยู่ในน้ำและสภาพความเป็นพิษของมัน ตอนนี้ทีมงานได้ทำการทดสอบเฉพาะในห้องแล็บซึ่งมันได้แสดงประสิทธิภาพที่สูงมาก
หรืออีกตัวอย่างหนึ่งของเซ็นเซอร์ด้านชีววิทยาเป็นการใช้ไรแดง (Daphnia) ที่มีขนาดเล็กกว่า 5 มม. ซึ่งมีการเคลื่อนไหวตามผลกระทบของสภาพความเป็นพิษในน้ำ โดยการติดตามการเคลื่อนไหวของไรแดงที่อยู่ในน้ำสะอาดเทียบกับไรแดงที่อยู่ในน้ำที่เข้ามาในห้องขณะที่มันว่ายไปรอบๆ ทีมงานก็จะสามารถระบุความเป็นพิษของน้ำได้
Envirobot ถูกนำไปทดลองในทะเลสาบเจนีวาเพื่อทดสอบความสามารถในการตรวจหาการเปลี่ยนแปลงค่าการนำไฟฟ้าในน้ำ ทีมงานใส่เกลือลงในบริเวณหนึ่งใกล้ฝั่งและให้เจ้าปลาไหลหุ่นยนต์ตรวจสอบโดยอิสระ ผลปรากฏว่า Envirobot ประสบความสำเร็จในการทำแผนที่การเปลี่ยนแปลงค่าการนำไฟฟ้าที่เป็นผลจากเกลือและยังสร้างแผนที่อุณหภูมิของบริเวณนั้นได้ด้วย
สำหรับตอนนี้ทีมงานทำการทดสอบในสนามได้เฉพาะเซ็นเซอร์วัดค่าการนำไฟฟ้าและอุณหภูมิ ส่วนการทดสอบเซ็นเซอร์ด้านชีววิทยาและการวัดค่าการปนเปื้อนในสถานที่จริงยังเป็นเรื่องยากในการจัดการ
ชมการทดสอบ Envirobot ได้ในวิดีโอด้านล่าง
ข้อมูลและภาพจาก epfl.ch, newatlas
